Μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για τον αγωγό αερίου EastMed;
Μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για τον αγωγό αερίου EastMed;
Οι διάφορες ανακαλύψεις στην Ανατολική Μεσόγειο δίνουν στην ΕΕ την εναλλακτική λύση που αναζητά για να μειώσει την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο στη Ρωσία. Έχουν γίνει τεράστιες ανακαλύψεις στην Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Κύπρο. Συλλογικά, ενδέχεται να δικαιολογήσουν έναν αγωγό από το East Med προς την Ιταλία μέσω της Ελλάδας και προς την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτός ο αγωγός ονομάστηκε «EastMed Pipeline». Μια διακυβερνητική συμφωνία υπεγράφη στις 2 Ιανουαρίου 2020, στην Αθήνα μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, η οποία ρυθμίζει διάφορα θέματα μεταξύ των ενδιαφερομένων χωρών, όπως θαλάσσιες δικαιοδοσίες, θέματα περιβάλλοντος και ασφάλειας. Ίδρυσε επίσης μια κοινή ομάδα εργασίας για την παρακολούθηση και παρακολούθηση του σχεδιασμού και της ανάπτυξης του έργου.
Το έργο, το οποίο υποστηρίζεται οικονομικά και πολιτικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προτείνει τη μεταφορά φυσικού αερίου 8-16 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως μέσω αγωγού - μήκους σχεδόν 2.000 χιλιομέτρων και με βάθη σε ορισμένες τοποθεσίες που ξεπερνούν τα 2.500 μέτρα - σε όλη τη Μεσόγειο. Με κόστος που υπερβαίνει τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ, ο αγωγός θα μεταφέρει στο πρώτο στάδιο ισραηλινό και κυπριακό αέριο και προσφέρει στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια καλή εναλλακτική λύση έναντι του ρωσικού φυσικού αερίου.
Ωστόσο, η οικονομική βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου αποτελεί βασικό μέλημα, καθώς θα μπορούσε να εμποδίσει τις ιδιωτικές εταιρείες να το υποστηρίξουν παράλληλα με την ΕΕ. Το υψηλό κόστος κατασκευής του αγωγού, το οποίο θα αντικατοπτρίζεται στην τιμή του παραδοθέντος φυσικού αερίου, θα μπορούσε να αποτελέσει διακόπτη διαπραγμάτευσης για το έργο. Η μόνη ευκαιρία να το καταστήσουμε εφικτό θα ήταν η αποδοχή των χωρών εισαγωγής να πληρώσουν ένα ασφάλιστρο ασφαλείας στις τρέχουσες τιμές φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Αλλά αυτό θα ήταν δύσκολο για την Ευρώπη, καθώς δεσμεύεται να τηρήσει τις αρχές του ελεύθερου εμπορίου, που περιλαμβάνει την προώθηση του ανταγωνισμού μέσω των ανοιχτών αγορών. Είναι λοιπόν αμφίβολο ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να αποδεχθεί την καταβολή ασφαλίστρου για το φυσικό αέριο.
Στο τέλος της ημέρας, οι εταιρείες, όχι οι κυβερνήσεις, πρόκειται να κατασκευάσουν και να χρηματοδοτήσουν αυτόν τον αγωγό. Επομένως, πρέπει να είναι επικερδές για να υλοποιηθεί. Η επίτευξη συναίνεσης μεταξύ των χωρών της ΕΕ για ένα μη βιώσιμο έργο θα είναι πολύ δύσκολη και πιθανώς αδύνατη.
Επιπλέον, ο αγωγός πρέπει να διασχίσει εξαιρετικά βαθιά βάθη νερού μεταξύ Κύπρου και Κρήτης, γεγονός που το καθιστά τεχνικά δύσκολο και αυξάνει τον κίνδυνο κατασκευής και συντήρησης.
Με βάση τις παραπάνω δυσκολίες, αναζητήθηκαν άλλες εναλλακτικές λύσεις εξαγωγής και τελικά βρέθηκαν από την Αίγυπτο.
Στις 10 Νοεμβρίου 2020, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα με επικεφαλής υπουργικής αντιπροσωπείας.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο κ. Αλ Σίσι παρουσίασε στον Έλληνα πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη την ενδιαφέρουσα ιδέα της τροποποίησης της διαδρομής του αγωγού EastMed, όπου ξεκινά από το γιγαντιαίο πεδίο Leviathan στο Ισραήλ και στη συνέχεια, αντί να πάει στην Κύπρο, επικεφαλής στην Αίγυπτο. Από εκεί ο αγωγός θα συνεχίσει στην ξηρά - και δεν θα είναι πλέον υπεράκτιος στα μεγάλα βάθη της Ανατολικής Μεσογείου - μέχρι τα σύνορα Αιγύπτου-Λιβύης και στη συνέχεια θα ανέβει στην Κρήτη.
Αυτή η εναλλακτική διαδρομή αν και δεν είναι πολύ ευνοϊκή για την κυπριακή πλευρά - καθώς θα αλλάξει σοβαρά πολλές από τις υπάρχουσες ισορροπίες στην περιοχή - τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά, λύνει τις συνεχείς επιπλοκές που η Τουρκία προκαλεί σε κίνδυνο τον αγωγό EastMed από τις συνομιλίες για την υλοποίηση τέτοιων ξεκίνησε το έργο. Τελικά, η Άγκυρα ενδιαφέρεται ότι ο αγωγός περνά στα εδάφη της για να φτάσει στην Ευρώπη, επομένως, χρεώνει τέλη διαμετακόμισης και χρησιμοποιεί εν μέρει το φυσικό αέριο East Med. Ταυτόχρονα, η τουρκική θέση στην περιοχή θα ενισχυθεί στρατηγικά και πολιτικά.
Από την άλλη πλευρά, η Κύπρος εξακολουθεί να μπορεί να επωφεληθεί από την εναλλακτική διαδρομή για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθώς ήδη σχεδιάζεται και εγκρίνεται ένας αγωγός από το πεδίο της Αφροδίτης στην Αίγυπτο και από τα δύο κοινοβούλια, από Αιγύπτιο και Κύπριο.
Επιπλέον, με την αμερικανική εταιρεία πετρελαίου Chevron να αποκτήσει την Noble Energy καθιστώντας την εταιρεία τον σημαντικότερο παραγωγό φυσικού αερίου στο Ισραήλ και έτοιμη να χρηματοδοτήσει έναν υπεράκτιο αγωγό φυσικού αερίου στην Αίγυπτο, η χρηματοδότηση του έργου αρχίζει να ρέει και οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίες γενικά επιτυγχάνουν τέτοια έργα , θα ενθαρρυνθεί να συμμετάσχει στο νέο έργο.
Καθώς αυτή η εναλλακτική λύση φαίνεται τεχνικά εφικτή και ευκολότερη στην υλοποίησή της, πρέπει να γίνουν εργασίες για την οικονομική βιωσιμότητά της. Καθώς η Αίγυπτος έχει μεγάλες ανακαλύψεις φυσικού αερίου μέχρι στιγμής, μεταξύ των οποίων το πεδίο φυσικού αερίου Zohr που είναι το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο Θάλασσα με 30 TCF αποθεματικών, αυτό προσθέτει όγκο αερίου για άντληση στον αγωγό, καθιστώντας το πιο βιώσιμο από το αρχικά προγραμματισμένο. Επιπλέον, ότι η ιταλική πετρελαϊκή εταιρεία ENI είναι ο μεγαλύτερος παίκτης μεταξύ των εταιρειών που παράγουν στην Αίγυπτο, ενισχύει περαιτέρω το ενδιαφέρον της Ιταλίας για το έργο. Η ENI θα μπορούσε να πουλήσει το παραγόμενο αιγυπτιακό αέριο στην κύρια αγορά της.
Μέσα από όλα αυτά, και με την Αίγυπτο να παίζει μεγάλο ρόλο στη δημιουργία και τη φιλοξενία του East Med Gas Forum (EMGF), μιας περιφερειακής οργάνωσης με επτά ιδρυτικά μέλη (Αίγυπτος, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιορδανία, Κύπρος, Ιταλία και Παλαιστινιακή Αρχή) και τρία μέρη που συμμετέχουν ως παρατηρητές (Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), ενώ άλλες χώρες όπως η Γαλλία ζήτησαν να γίνουν μέλη, η νέα πρόταση αγωγού υποστηρίζεται πολιτικά.
Σκοπός του οργανισμού είναι να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα αγοράς για παραγωγούς φυσικού αερίου, καταναλωτές και χώρες διέλευσης στην περιοχή, να αναπτύξει υφιστάμενους πόρους και την υποδομή για πιθανή εκμετάλλευση και εμπορευματοποίηση, εκτός από τη ρύθμιση πολιτικών αερίου που προστατεύουν τα δικαιώματα των κρατών μελών και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ τους.
Συγγραφέας: Abboud Zahr, Ειδικός πετρελαίου και φυσικού αερίου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου