Η δολοφονία του Αμερικανού προέδρου που άνοιξε τις αγορές. Τον σκότωσε 28χρονος αναρχικός για να αλλάξει την πολιτική κατάσταση. Το βίντεο της δολοφονίας

6 Σεπτεμβρίου 1901. Ο 28χρονος Λίον Ζόλγκος περίμενε στην πρώτη γραμμή μαζί με χιλιάδες άλλους πολίτες για να χαιρετήσει τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Ουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ, ο οποίος πριν από λίγους μήνες είχε ανανεώσει την προεδρική του θητεία. Κάτω όμως, από την αθώα έκφρασή του, ο νεαρός από την Πολωνία, έκρυβε ένα ρεβόλβερ. Και το χρησιμοποίησε.

Ο ΜακΚίνλεϊ είχε εκλεγεί για πρώτη φορά πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών το 1896, εν μέσω μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης που είχε πλήξει τη χώρα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να ανακάμπτουν οικονομικά. Παράλληλα, το όνομά του συνδέθηκε με τη νίκη στον ισπανοαμερικανικό πόλεμο του 1898. Κατάφερε να κατακτήσει ισπανικές αποικίες, όπως το Πουέρτο Ρίκο και τις Φιλιππίνες.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, επανεξελέγη. Είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού. Ο ΜακΚίνλεϊ ήταν ο πρώτος πρόεδρος που ανανέωσε τη θητεία του ύστερα από 28 χρόνια.
Στην ταχύτατα αναπτυσσόμενη Αμερική όμως, το κοινωνικό χάσμα μεγάλωσε, κάτι που οδήγησε σε αντιδράσεις και κατ’ επέκταση στη δολοφονία του.

Ο Λίον Ζόλγκος όταν συνελήφθη από τις αρχές μετά τη δολοφονία. Πηγή φωτογραφίας: Wkimedia Commons

Το προφίλ του δράστη

Ο δολοφόνος του, Λίον Ζόλγκος, γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ το 1873. Οι γονείς του ήταν μετανάστες από την Πολωνία. Όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, ο Ζόλγκος εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο στο Κλήβελαντ. Οι μισθοί μειώθηκαν και πολλοί εργαζόμενοι αντέδρασαν και εξεγέρθηκαν. Το όνομα του Ζόλγκος μπήκε στη μαύρη λίστα και λίγο αργότερα απολύθηκε. Έναν χρόνο αργότερα, επαναπροσλήφθηκε, καθώς παρουσιάστηκε με άλλο όνομα. Το 1898 παραιτήθηκε μετά από νευρικό κλονισμό και εγκαταστάθηκε στη φάρμα της οικογένειάς του.
Τα επόμενα χρόνια αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία και στην ανάγνωση ιστορικών γεγονότων του παρελθόντος. Πρότυπό του έγινε ο αναρχικός Γκετάμο Μπρέσκι, ο οποίος δολοφόνησε τον βασιλιά της Ιταλίας Ουμπέρτο Α.

Το 1901 ο Ζόλγκος άρχισε να γίνεται πιο ενεργός στο αναρχικό κίνημα. Ενεπλάκη με μέλη της αναρχικής οργάνωσης «Liberty Club», τα οποία σταμάτησαν να τον εμπιστεύονται όταν έμαθαν ότι τους είχε συστηθεί με ψεύτικο όνομα. Νόμιζαν ότι ήταν κατάσκοπος της κυβέρνησης.
Το καλοκαίρι του 1901 ο Ζόλγκος μετακόμισε στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης. Εκεί όπου έγινε η δολοφονία.

Τα γεγονότα πριν από τη δολοφονία

Ο Μακ Κίνλεϊ υποστήριζε ότι οι προστατευτικοί δασμοί θα ανέπτυσσαν τη χώρα οικονομικά.
Αυτό το μέτρο όμως, σήμαινε ότι θα αυξάνονταν τόσο οι τιμές των εισαγόμενων ειδών όσο και των εγχώριων. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ σκόπευε να διαπραγματευτεί αμοιβαίες εμπορικές συμφωνίες με άλλες χώρες. Έτσι, οι ξένες αγορές θα άνοιγαν για τους επιχειρηματίες της Αμερικής.

Λίγους μήνες μετά την εκλογή του, ο Μακ Κίνλεϊ είχε οργανώσει ένα μεγάλο ταξίδι για να παρουσιάσει το πολιτικό του πρόγραμμα. Ο τελευταίος σταθμός του ταξιδιού του ήταν το Μπάφαλο, όπου θα μιλούσε στην Παναμερικανική Έκθεση, που γινόταν για τον εορτασμό της βιομηχανικής προόδου και των επιτευγμάτων της Αμερικής. Χιλιάδες πολίτες από όλον τον κόσμο είχαν πάει στην Αμερική για τη μεγάλη «γιορτή».

Η γραμματέας του προσπάθησε να ακυρώσει την ομιλία του στην Έκθεση, αλλά δεν τα κατάφερε. Την τελευταία φορά που του ζήτησε να μην πραγματοποιήσει την ομιλία, εκείνος της απάντησε «Γιατί; Κανένας δεν θέλει να με βλάψει».
Εκτιμάται ότι στην έκθεση είχαν συγκεντρωθεί περισσότεροι από 50 χιλιάδες άνθρωποι.
Μίλησε για το άνοιγμα των αγορών και το πλήθος ζητωκραύγαζε. «Η περίοδος της αποκλειστικότητας είναι παρελθόν. Η επέκταση του εμπορίου μας είναι το σημαντικότερο θέμα», διαλαλούσε.

Ο Μακ Κίνλεϊ χαιρετά το πλήθος λίγο πριν δολοφονηθεί. Πηγή φωτογραφίας: Wkimedia Commons

Εκεί, μέσα στο πλήθος βρισκόταν και ο Ζόλγκος. Στην τσέπη του είχε κρυμμένο το ρεβόλβερ. Μόλις ολοκλήρωσε την ομιλία, προσπάθησε να τον ακολουθήσει, αλλά δεν τα κατάφερε. Η ασφάλεια τον απομάκρυνε. Ο Ζόλγκος επέστρεψε στο δωμάτιο που νοίκιαζε. Αλλά θα επέστρεφε σύντομα.

Η δολοφονία και η ηλεκτρική καρέκλα

Την επόμενη μέρα, ο Μακ Κίνλεϊ μετά από μια επίσκεψη στους Καταρράκτες του Νιαγάρα, παρευρέθηκε σε μια δεξίωση στο Ναό της Μουσικής στις εγκαταστάσεις της έκθεσης. Κόσμος είχε συγκεντρωθεί για να δει τον πρόεδρο. Ο Μακ Κίνλεϊ ετοιμαζόταν για το αγαπημένο του κομμάτι στις δημόσιες εμφανίσεις του, καθώς του άρεσε να χαιρετά από κοντά το πλήθος. Ο έμπειρος πολιτικός μπορούσε να σφίξει τα χέρια σε 50 άτομα ανά λεπτό. Όπως έλεγε απολάμβανε την επαφή με τον κόσμο.

Το όπλο του που σκότωσε τον Μακ Κίνλεϊ και ο Ζόλγκος πίσω από τα σίδερα. Πηγή φωτογραφίας: Wkimedia Commons

Ο Ζόλγκος βρήκε την ευκαιρία και όταν ο Μακ Κίνλεϊ πλησίασε να τον χαιρετήσει, τον πυροβόλησε δυο φορές στην κοιλιά. Το όπλο ήταν κρυμμένο κάτω από ένα μαντήλι.
Ο δράστης ετοιμαζόταν να πυροβολήσει ξανά, αλλά ένας σερβιτόρος ο Τζέιμς Πάρκερ, έπεσε πάνω του για να τον σταματήσει. Ο Ζόλγκος προσπάθησε να χαθεί μέσα στον κόσμο, ο οποίος άρχισε να τον ξυλοκοπεί. Εκείνος φώναζε πως έκανε το χρέος του. Θεωρούσε ότι με την κίνηση του αυτή θα άλλαζε την πολιτική κατάσταση της χώρας.
Ο Μακ Κίνλεϊ προσπαθούσε να πείσει τους συνεργάτες του ότι είναι καλά, αλλά είχε πολύ αιμορραγία. Τους έλεγε να σταματήσουν να χτυπούν το δράστη.
Λίγο αργότερα, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Η μία σφαίρα είχε χτυπήσει το στέρνο του, προκαλώντας μόνο μια επιφανειακή πληγή, αλλά η άλλη είχε διεισδύσει στην κοιλιά του, ένα πιθανώς θανατηφόρο τραυματισμό.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ χειρουργήθηκε. Η κατάσταση της υγείας του έδειχνε να βελτιώνεται συνεχώς. Στις 12 Σεπτεμβρίου το πρωί ένιωθε τόσο δυνατός που έφαγε κανονικά χωρίς ορό. Οι γιατροί ήταν αισιόδοξοι.
Την ίδια μέρα όμως, άρχισε να έχει ενοχλήσεις και η κατάσταση της υγείας του ξαφνικά επιδεινώθηκε. Μέσα σε διάστημα 36 ωρών, ο Μακ Κίνλεϊ πέθανε από γάγγραινα που προκλήθηκε από τη σφαίρα.

Την ίδια μέρα, στις 14 Σεπτεμβρίου πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ορκίστηκε ο Θεόδωρος Ρούζβελτ.
Στις 13 Σεπτεμβρίου, μία μόλις μέρα πριν από τον θάνατο του Ουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ έγινε η δίκη του Ζόλγκος. Αρχικά, θεωρήθηκε ότι ήταν μέλος αναρχικής οργάνωσης και ερευνούσαν αν υπήρχαν συνεργοί.
Ο Ζόλγκος όμως, είχε δράσει μόνος του. Καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε σε ηλεκτρική καρέκλα στις 2 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.

Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

armenologio