Τι θα συμβεί εάν γίνουν πράξη οι απειλές για αποσύνδεση της Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα
Τι θα συμβεί εάν γίνουν πράξη οι απειλές για αποσύνδεση της Ρωσίας από το τραπεζικό σύστημα SWIFT;
10.12.2021
© Sputnik / Mikhail Voskresensky
/ 
Τι θα σήμαινε η αποσύνδεση της Ρωσίας -όπως απειλούν οι ΗΠΑ- από το σύστημα τραπεζικών συναλλαγών SWIFT;
Η αποσύνδεση της Ρωσίας από το σύστημα τραπεζικών συναλλαγών SWIFT είναι μια απειλή που επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και στη χρηματοπιστωτική αγορά θεωρείται ως μια από τις πλέον σοβαρές, καθώς μπορεί να περιπλέξει όλες τις διεθνείς συναλλαγές.
Η απομόνωση ενός μεγάλου εμπορικού εταίρου θα πλήξει ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία.
Το Sputnik αποκαλύπτει γιατί μια τέτοια «ιστορία τρόμου» δεν μπορεί να εφαρμοστεί και αν υπάρχουν εγχώρια αντίστοιχα συστήματα για συναλλαγές.
Το χρονικό των απειλών
Η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συζητούν με τους συμμάχους τους την πιθανότητα της πλήρους απομόνωσης της Ρωσίας από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα σε περίπτωση «εισβολής» στην Ουκρανία.
Νωρίτερα, το CNN αναφέρθηκε στο ίδιο θέμα όπου οι ανώνυμοι συνομιλητές του χαρακτήρισαν «ακραίο μέτρο» την απομόνωση της Ρωσίας από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το Bloomberg την παραμονή μιας διαδικτυακής συνομιλίας μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Τζόζεφ Μπάιντεν εξέφρασε επίσης τη γνώμη του.
Η απειλή, που ακούστηκε για πρώτη φορά πριν από επτά χρόνια, εμφανίζεται τακτικά στον χώρο των ΜΜΕ. Για παράδειγμα, τον Απρίλιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με αντίστοιχη έκκληση, προτείνοντας ταυτόχρονα την εγκατάλειψη των έργων για την ολοκλήρωση του Nord Stream 2.
Τον Ιούνιο, ο εκτελεστικός διευθυντής της Ρωσικής Εθνικής Ένωσης SWIFT («ROSSWIFT»), Ρομάν Τσέρνοφ, μιλώντας στην Κρατική Δούμα σχολίασε την κατάσταση: «Δεν πρόκειται να μας αποσυνδέσουν. Δεν είναι επωφελές για κανέναν. Ειδικά από την άποψη της εξωτερικής αλληλεπίδρασης, αφού η Ρωσία είναι ένας σημαντικός διεθνής εμπορικός εταίρος».
Σε βάρος της παγκόσμιας οικονομίας
Το SWIFT είναι ένα διατραπεζικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών και συναλλαγών που λειτουργεί από το 1973. Σήμερα συνδέονται σε αυτό 11.000 πιστωτικοί οργανισμοί σε 220 χώρες, συμπεριλαμβανομένων περίπου 1.000 εταιρειών. Η μέση επισκεψιμότητα είναι περίπου 32.000.000 αίτημα την ημέρα.
Η αποσύνδεση από το σύστημα είναι ένα ακραίο βήμα. Θα επηρεάσει όλους τους κλάδους που ασχολούνται με το ξένο νόμισμα. Το ισχυρότερο χτύπημα θα το δεχτεί ο χρηματοοικονομικός τομέας και οι εξαγωγές. Οι πληρωμές για την προμήθεια πρώτων υλών θα καταστούν προβληματικές.
«Οι εμπορικοί εταίροι θα πρέπει να αναζητήσουν λύσεις. Το πρόσθετο κόστος συναλλαγής αναπόφευκτα θα αποδυναμώσει το ρούβλι» εξήγησε ο Νικίτα Ντόλγκι, διευθύνων συνεργάτης της Wolfline Capital. Το εθνικό νόμισμα μπορεί να χάσει έως και 10%.
Πτώση θα σημειώσει και το χρηματιστήριο λόγω της φυγής ξένων επενδυτών που θα αρχίσουν να ξεφορτώνονται ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα απώλειες για τις τράπεζες οι οποίες είναι βασικός κάτοχος εταιρικών και κρατικών τίτλων.
Ωστόσο, είναι απίθανο οι ΗΠΑ και η ΕΕ να αποφασίσουν να αποσυνδέσουν τη Ρωσία από το SWIFT, διότι διακυβεύεται η παγκόσμια οικονομία. Αυτό θα πλήξει τις ίδιες τις δυτικές χώρες, οι οποίες θα χάσουν την πρόσβαση στους πόρους της Ρωσίας, προειδοποιεί ο Βασίλι Ικόννικοφ, μέλος της Επιτροπής Προϋπολογισμού και Χρηματοοικονομικών Αγορών του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου.
Η Ρωσία έχει γίνει ένα μεγάλο κομμάτι του διεθνούς εμπορικού τζίρου. «Ούτε η Ευρώπη ούτε η Αμερική είναι έτοιμες για μια απότομη παύση των οικονομικών συναλλαγών με τη ρωσική πλευρά» λέει ο Σεργκέι Γκριγκοριάν, επικεφαλής του γραφείου του Επενδυτικού Ταμείου ANIF στη Ρωσία.
Έτσι, από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο, το εμπόριο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας έφτασε το ρεκόρ των 19,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο είναι 40% περισσότερο απ' ό,τι την ίδια περίοδο πέρυσι, δήλωσε ο Νικίτα Ντόλγκι. Εξάγουμε κυρίως μέταλλα και πρώτες ύλες και εισάγουμε αμερικανικά αυτοκίνητα, ηλεκτρονικές συσκευές και drones.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι το SWIFT είναι μια συνεταιριστική κοινότητα υπό βελγική δικαιοδοσία. Το σύστημα ανήκει σε επίσημα ανεξάρτητα ιδιωτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. «Ως εκ τούτου, η Ουάσιγκτον δεν έχει το δικαίωμα να υποδείξει ποιος πρέπει να αποσυνδεθεί από τις διεθνείς υπηρεσίες και ποιος όχι» υπογραμμίζει ο Πιότρ Πουσκαρέφ, κορυφαίος οικονομολόγος στο κέντρο πληροφοριών και ανάλυσης TeleTrade. Ωστόσο, υπάρχουν δύο προηγούμενα: το 2012 αποσύνδεσαν το Ιράν και το 2017 τη Βόρεια Κορέα.
Αλλά η Ρωσία έχει μεγαλύτερο βάρος στην παγκόσμια οικονομία. «Δεν μπορούν απλώς να μας πάρουν και να μας πετάξουν, ειδικά κατά την περίοδο της πανδημίας. Θα είναι ένα μεγάλο σοκ, επικίνδυνο για όλους» λέει ο Σεργκέι Γκριγκοριάν.
Πρώτα απ' όλα θα υποφέρουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, διότι θα υπάρξουν δυσκολίες με τις πληρωμές για τις εξαγωγές. «Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εγκρίθηκε τον Απρίλιο, έχει μόνο συμβουλευτικό χαρακτήρα. Φυσικά, η ΕΕ δεν θα το εφαρμόσει, επειδή δεν επιθυμεί να περιπλέκει τη ζωή της» δήλωσε ο Βλαντίμιρ Κουζνέτσοφ, αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου.
Τα δύο σενάρια
Ας υποθέσουμε ότι οι Αμερικάνοι θα πέτυχουν και η Ρωσία θα αποκοπεί από το SWIFT. Τότε είναι πιθανά δύο σενάρια:
Πρώτον, οι τράπεζες θα στραφούν σε αμφίδρομες πληρωμές. Τα πιστωτικά ιδρύματα μπορούν να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές συναλλαγές σε λογαριασμούς ανταποκριτών.
Μια άλλη επιλογή είναι να επιστρέψουμε στον ξεχασμένο παλιό τρόπο, όταν μέχρι το 2005 η πλειονότητα των ρωσικών πληρωμών στο εξωτερικό γινόταν μέσω του διατραπεζικού συστήματος Telex, υπενθυμίζει ο Πιότρ Πουσκαρέφ.
«Αυτό το σύστημα παρέμεινε ως εφεδρικό. Τον Σεπτέμβριο του 2014, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας διεξήγαγε προσομοίωση ακραίων καταστάσεων και το σύστημα αποδείχθηκε αρκετά αξιόπιστο. Ναι, οι διατραπεζικές προμήθειες της Telex είναι υψηλότερες, η ταχύτητα χαμηλότερη και η αποκατάσταση των διαδικασιών στις αντισυμβαλλόμενες χώρες θα πάρει αρκετό χρόνο, αλλά σε γενικές γραμμές αυτό είναι εφικτό» λέει ο οικονομολόγος.
Το δεύτερο σενάριο είναι η μετάβαση σε ένα αντίστοιχο εγχώριο σύστημα. Έχοντας επίγνωση των πολιτικών κινδύνων, η Μόσχα το έχει ήδη αναπτύξει.
Χρησιμοποιώντας τη δική της βάση πληροφοριών, η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας εγκαινίασε το Σύστημα Χρηματοοικονομικών Μηνυμάτων (SPFS).
«Το κύριο καθήκον είναι να διασφαλιστεί η αδιάλειπτη λειτουργία των τραπεζών εντός της χώρας. Είναι επίσης δυνατή η αποστολή μηνυμάτων σε μορφή SWIFT» υπογραμμίζει ο Σεργκέι Γκριγκοριάν.
Το SPFS ενώνει 331 πιστωτικούς οργανισμούς που είναι ρωσικοί στην πλειοψηφία τους, αν και υπάρχουν εκπρόσωποι του μετασοβιετικού χώρου - Λευκορωσία, Κιργιστάν, Καζακστάν, Αρμενία, Τατζικιστάν και επίσης Κούβα.
Στο σύστημα είναι εγγεγραμμένες και ορισμένες ξένες τράπεζες. Το SPFS μπορεί να εξομαλύνει τις αρνητικές συνέπειες αποσύνδεσης από το SWIFT, αν και όχι στον βαθμό που θα ήταν επιθυμητός.
Όμως για τις διεθνείς συναλλαγές, μόνο το SWIFT εξακολουθεί να είναι κατάλληλο και δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις.
Επιπλέον, το βασικό ερώτημα είναι ποιες τράπεζες θα αποκοπούν από το σύστημα: Μόνο κρατικές ή και ιδιωτικές. Δεν είναι ακόμα σαφές τι θα συμβεί με τις ξένες τράπεζες που λειτουργούν στη Ρωσία.
Αλλά ένα πράγμα είναι απολύτως σαφές: Ένα τέτοιο μέσο κυρώσεων είναι διπλής όψης, θα πλήξει όλους τους παράγοντες της αγοράς και δεν είναι η καλύτερη λύση στην εποχή της πανδημίας COVID-19.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου